Παρασκευή 7 Μαΐου 2010

Το καταναλωτικό χρέος δεν είναι φίλος σου


Μεταφράζω ένα άρθρο του Seth Godin σχετικά με το καταναλωτικό χρέος. Μία 'μάστιγα' που έχει κάνει την είσοδό της στη ζωή μας τα τελευταία χρόνια και βασίζεται στην άγνοια των περισσότερων καταναλωτών σχετικά με το χρέος, καθώς και την ανάγκη απόκτηση πραγμάτων και στάτους. Ορίστε λοιπόν...


Ένα απλό μάθημα MBA είναι αυτό: δανείσου χρήματα για να αγοράσεις πράγματα που θα ανέβουν σε αξία. Δανείσου χρήματα αν βελτιώνει την παραγωγικότητά σου και σε κάνει να κερδίζεις χρήματα. Η μόχλευση πολλαπλασιάζει τη δύναμη της επιχείρησής σου γιατί με τη μόχλευση, κάθε δολάριο που κερδίζεις πολλαπλασιάζεται.


Αυτό είναι πολύ διαφορετικό από την εκδοχή αυτού του μαθήματος σχετικά με τον καταναλωτή: δανείσου χρήματα για να αγοράσεις πράγματα που χάνουν σε αξία. Αυτό είναι λάθος σκεπτικό, βραχυπρόθεσμο και παράλογο.


Μερικές δεκαετίες πριν, όσοι κάναν μαζική διαφήμιση είχαν ένα πρόβλημα: Οι Αμερικάνοι καταναλωτές είχαν ήδη αγοράσει όλα όσα μπορούσαν να αγοράσουν. Ήταν δύσκολο να αναπτυχθούν γιατί το διαθέσιμο εισόδημα είχε ήδη διοχετευθεί σε αγαθά και υπηρεσίες. Ο μόνος τρόπος για ανάπτυξη ήταν αν έκλεβαν μερίδιο της αγοράς και αυτό είναι δύσκολο. Εκεί μπήκε το χρέος του καταναλωτή.


Γιατί να μαλώνεις για ένα μεγαλύτερο κομμάτι από την πίτα όταν μπορείς να μεγαλώσεις την πίτα, σκέφτονται οι διαφημιστές. Χρέωσέ το, λένε. Βάλτο στην κάρτα σου. Πλήρωσε τώρα, γιατί όχι, είναι σαν να είναι δωρεάν, γιατί δε χρειάζεται να το ξαναπληρώσεις αργότερα. Γιατί να πληρώσεις ένα Hyundai με μετρητά όταν μπορείς να αγοράσεις μία BMW με δόσεις;


Μία διαφωνία είναι η μεταφορά του εισοδήματος: θα κερδίσεις πολλά περισσότερα χρήματα αργότερα, επομένως δανείσου τώρα ώστε να έχεις ένα καλύτερο αυτοκίνητο, κλπ. Μετά, όταν τα χρήματα αξίζουν λιγότερο για εσένα, μπορείς να τα ξεπληρώσεις. Αυτή η ιδέα είναι σχετικά καινούργια -- περίπου πενήντα χρονών -- και δε γεννήθηκε από αυτό που πραγματικά συμβαίνει. Το χρέος δημιουργεί άγχος, το άγχος δημιουργεί συμπεριφορές που δεν οδηγούν στην ευτυχία...


Η άλλη διαφωνία είναι ότι υπάρχει τόσο πολύ καιρό, που είναι σαν ένας έμπιστος φίλος. Το χρέος φαίνεται ευχάριστο για αρκετό καιρό, μέχρι που δεν είναι. Και όλοι το κάνουν. Μας έχουν πείσει ότι η απόκτηση = ευτυχία, και το καταναλωτικό χρέος είναι η μηχανή που το επιτρέπει αυτό. Μέχρι που δεν το επιτρέπει πλέον.


Το θέμα είναι ότι το χρέος από μόνο του έχει γίνει ένα εμπορεύσιμο προϊόν. Δεν είναι μία δωρεάν υπηρεσία ή μία ευκολία, είναι μία τεράστια βιομηχανία. Και αυτή η βιομηχανία δουλεύει με όλους τους άλλους παίκτες στο σύστημα της ανάπτυξης, επειδή (τουλάχιστον προς το παρόν) όταν αναπτύσσονται, ωφελούνται και οι άλλοι διαφημιστές. Και μόλις μπεις σε ένα σημαντικό καταναλωτικό χρέος, τότε δουλεύεις γι' αυτούς, όχι για εσένα.


Είναι απλό: όταν η χρησιμότητα αυτού που θέλεις (όπως κι αν τη μετράς) είναι λιγότερη από το κόστος του χρέους, μην το αγοράζεις.


Τα πράγματα σπάνια είναι καλύτερα τώρα απ' ότι είναι στο μέλλον, γιατί τα πράγματα σας κοστίζουν για πάντα αν χρεωθείτε για να τα αγοράσετε.


Χρειάζεται πειθαρχία για να αντισταθείτε στη ευχαρίστηση τώρα ώστε να αποφύγετε μια ζωή πόνου και πληρωμών. Πολλοί άνθρωποι, ειδικά όταν έρχονται αντιμέτωποι με έναν καταιγισμό διαφήμισης χρέους, δεν μπορούν να αντισταθούν.


Αντισταθείτε. Οι έξυπνοι άνθρωποι δουλεύουν για να διατηρήσουν το μηνιαίο βάρος του καταναλωτικού χρέους τους στο μηδέν. Δανειστείτε μόνο για πράγματα που ανεβαίνουν σε αξία. Εύκολο να το λέμε, δύσκολο να το κάνουμε. Αξίζει όμως τον κόπο.

blog comments powered by Disqus